Thanh long là trái cây có số lượng mã số vùng trồng lớn nhất. Ảnh: Trần Trung
*PV: Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) đã công bố triển khai hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu cấp, quản lý mã số vùng trồng. Thưa ông, điều này có ý nghĩa như thế nào đối với ngành trồng trọt trong quá trình chuyển đổi số?
Ông Nguyễn Như Cường: Việc thực hiện chuyển đổi số trong lĩnh vực trồng trọt nói riêng và nông nghiệp nói chung là vấn đề tất yếu trong xu thế phát triển chung của thế giới, mà Việt Nam và ngành trồng trọt không thể đứng ngoài. Việc triển khai hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu cấp, quản lý mã số vùng trồng là bước đi bước đầu thực hiện chuyển đổi số trong lĩnh vực trồng trọt.
Cấp mã số vùng trồng đối với khu vực trồng trọt sẽ giải quyết được bài toán đảm bảo truy xuất nguồn gốc; quản lý được quỹ thông tin để sản xuất như sản xuất theo quy trình nào, quy mô như thế nào, sản lượng ra sao, quy trình áp dụng như thế nào, khi nào thu hoạch? Trên cơ sở thông tin đó, mọi người sẽ được những kết nối với doanh nghiệp, đơn vị tiêu thụ, làm minh bạch thông tin tới người tiêu dùng và người tiêu thụ phân phối sản phẩm. Như vậy, chuyển đổi số sẽ kết nối thông tin và tiêu thụ, đảm bảo thông tin giữa cung và cầu cũng như minh bạch thông tin về nguồn gốc xuất xứ, sản phẩm chất lượng.
Ông Nguyễn Như Cường
Việc cấp mã số vùng trồng được thực hiện trên cơ sở Bộ NN&PTNT xây dựng tài liệu hướng dẫn, phối hợp với Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) xây dựng phần mềm chung trên phạm vi cả nước. Trên cơ sở đó, giao cho các địa phương thực hiện việc xác minh, cấp, quản lý những thông tin về mã số vùng trồng và thông qua hệ thống này, Bộ NN&PTNT có những thông tin chung trên phạm vi cả nước đối với từng ngành hàng, mặt hàng, quy mô sản xuất, sản lượng, quy trình áp dụng để tạo ra những chỉ đạo sản xuất theo nhu cầu và thị hiếu của thị trường.
*PV: Vậy làm thế nào để hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu cấp, quản lý mã số vùng trồng triển khai hiệu quả ở các cấp cơ sở, thưa ông?
Ông Nguyễn Như Cường: Tới thời điểm này, hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu cập nhật, quản lý mã số vùng trồng đã được xây dựng trên phiên bản website và ứng dụng điện thoại với các phân hệ dùng cho cơ quan quản lý, cán bộ xác minh và người dân đăng ký.
Chúng tôi đang phối hợp với VNPT hoàn thiện hệ thống thông qua việc chuyển giao cho các địa phương tận dụng. Nếu có vấn đề phát sinh thì sẽ tiếp tục hoàn thiện về mặt công nghệ để cho việc tận dụng đạt được hiệu quả nhất, đầy đủ nhất, đơn giản và dễ tận dụng nhất.
Song song đó, Cục Trồng trọt phối hợp với VNPT xây dựng tài liệu, tổ chức hướng dẫn, tập huấn chuyển giao cho các cơ quan chuyên môn của địa phương nơi họ thực hiện giám sát cấp mã số vùng trồng với chuyển giao cho người dân thực hiện mã số vùng trồng, để việc áp dụng cấp mã số vùng trồng trở thành công việc thường xuyên, là nhu cầu của người dân.
Bộ NN&PTNT sẽ đề xuất với Chính phủ xây dựng chính sách hỗ trợ người dân tham gia việc chuyển đổi số cấp mã số vùng trồng để làm sao đem lại hiệu quả, quyền lợi cho người nông dân thực hiện, có động lực tham gia thường ngày chứ không áp bằng mệnh lệnh hành chính.
Cả nước đã cấp mới 274 mã số vùng trồng
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong tháng 7/2022, cả nước đã cấp mới 274 mã số vùng trồng và 20 mã số cơ sở đóng gói thạch đen, bưởi, xoài, lúa, khoai lang, thanh long của các địa phương: Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long, Bình Thuận, Tiền Giang, bảo đảm điều kiện kỹ thuật xuất khẩu.
*PV: Theo ông, đây có phải là một trong những khó khăn khi thực hiện hệ thống này?
Ông Nguyễn Như Cường: Đương nhiên những gì mới đều khó khăn, mới mẻ trong điều kiện nhận thức của người nông dân về chuyển đổi số còn chưa đầy đủ; trình độ công nghệ thông tin và chuyển đổi số, điều kiện công cụ để thực hiện chuyển đổi số cho nông dân còn rất hạn chế. Bên cạnh đó, việc tận dụng trên máy tính và điện thoại thông minh cũng cần phải có một khoản đầu tư nhất định thì bản thân người nông dân sẽ gặp khó khăn khi tận dụng hệ thống.
Khó khăn cốt lỗi nữa là làm thế nào để người nông dân phải nhận thức được, cảm nhận được quyền lợi của họ, hiệu quả của họ trong việc thực hiện cấp mã số vùng trồng, thì việc thực hiện chuyển đổi số mới thực sự đi vào cuộc sống và mang lại hiệu quả về sản xuất cho người dân.
*PV: Việc cấp, quản lý mã số vùng trồng cũng cần lựa chọn vùng phù hợp không, thưa ông?
Ông Nguyễn Như Cường: Trong quá trình xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu cấp, quản lý mã số vùng trồng, có phương châm là áp dụng với các loại cây trồng trên mọi miền Tổ quốc. Song song với việc phát triển áp dụng rộng rãi ở các vùng trồng, mọi người cũng cần tập trung những vùng trọng tâm trọng điểm là vùng hàng hóa tập trung, những đối tượng ngành hàng sản xuất lớn, có giá trị để mang lại hiệu quả cao. Hiện cả nước đã cấp mới 274 mã số vùng trồng.
*PV: Xin cảm ơn ông!
Có 48/63 tỉnh, thành phố xây dựng được mã số vùng trồng
Đến nay, cả nước đã có mặt được 48/63 tỉnh, thành phố xây dựng được mã số vùng trồng (MSVT) cho các loại cây trồng và hiện đã có mặt được tổng cộng 3.624 MSVT. Các địa phương đã xây dựng được 2.821 MSVT cho 12 loại cây ăn trái, trong đó xoài và thanh long là hai loại trái cây có số lượng MSVT lớn nhất. Đồng thời, các địa phương cũng xây dựng 193 MSVT cho các loại rau gia vị, 389 MSVT cho cây cảnh, cây hoa xuất khẩu và 11 MSVT cho vùng sản xuất hạt giống ớt và quả cà chua.
Nam Khánh